SEKSUELE GEZONDHEID
“Seksuele gezondheid begint met kennis, vertrouwen en preventie“
Seksuele gezondheid is een belangrijk onderdeel van je welzijn. Het gaat niet alleen om lichamelijke zorg, maar ook om vertrouwen, intimiteit en relaties. Door goede seksuele voorlichting, tijdige SOA-preventie en een regelmatige SOA-test bij de huisarts kun je problemen vroeg herkennen en behandelen. Ook speelt anticonceptie advies een grote rol in het maken van veilige keuzes.
Door goede seksuele voorlichting, tijdige SOA-preventie en een regelmatige SOA-test bij de huisarts kun je problemen vroeg herkennen en behandelen. Ook speelt anticonceptie advies een grote rol in het maken van veilige keuzes.
Met aandacht voor PrEP begeleiding, de HPV-vaccinatie en de behandeling van seksuele klachten helpt je huisarts je bij een gezonde seksualiteit.
Zo werk je actief aan preventie en behoud je balans in je intieme leven.
Een gezonde seksualiteit betekent dat je je prettig, veilig en verbonden voelt in je intieme relaties. Het gaat niet alleen om lichamelijke gezondheid, maar ook om emotioneel welzijn en respect voor jezelf en de ander. Hieronder vind je vijf praktische tips.
- Communiceer open en eerlijk
Goede communicatie is de basis van een gezonde seksualiteit. Bespreek je wensen, grenzen en gevoelens met je partner. Eerlijkheid voorkomt misverstanden en zorgt voor vertrouwen en intimiteit. - Zorg voor veilige seks
Bescherm jezelf en je partner tegen SOA’s en ongewenste zwangerschap. Gebruik condooms en laat je regelmatig testen als je wisselende contacten hebt. Overweeg een SOA-test of HPV-vaccinatie als extra preventie. - Respecteer grenzen – van jezelf en de ander
Geef duidelijk aan wat je prettig vindt en wat niet. Luister ook naar de signalen van je partner. Toestemming en wederzijds respect zijn onmisbaar voor een fijne en gezonde seksuele beleving. - Blijf goed zorgen voor je lichaam
Een gezonde levensstijl heeft invloed op je seksleven. Voldoende beweging, gezonde voeding, niet roken en matig alcoholgebruik dragen bij aan een betere doorbloeding, meer energie en een positiever zelfbeeld. - Neem tijd voor intimiteit
Seksualiteit is meer dan alleen geslachtsgemeenschap. Knuffelen, zoenen en aandacht voor elkaar versterken de emotionele band. Intimiteit zonder druk of prestatiedrang geeft ontspanning en plezier.
✅ Tip: Heb je vragen of zorgen over je seksuele gezondheid, bijvoorbeeld pijn bij vrijen, erectieproblemen of onzekerheid over SOA’s? Neem dan contact op met je huisarts.
Een SOA-test kan spannend klinken, maar het is een normale en belangrijke stap om goed voor je gezondheid en die van je partner te zorgen. Of je nu klachten hebt, risico hebt gelopen of gewoon zekerheid wilt: je kunt altijd bij de huisarts terecht voor een betrouwbare test.
Wanneer laat je een SOA-test doen?
- Na onbeschermd seksueel contact
- Bij wisselende seksuele partners
- Als je klachten hebt zoals afscheiding, pijn bij plassen of wondjes
- Als je partner positief getest is op een SOA
- Voor je start met een nieuwe relatie, om zekerheid te hebben
Hoe verloopt de test bij de huisarts?
De huisarts bespreekt eerst je situatie en geeft uitleg welke tests nodig zijn.
Vaak gaat het om:
- Urineonderzoek of een uitstrijkje (bij chlamydia en gonorroe)
- Bloedonderzoek (bij hiv, syfilis of hepatitis B)
- Soms een lichamelijk onderzoek bij zichtbare klachten, zoals genitale wratten of zweertjes
De test is meestal snel en eenvoudig. Je krijgt de uitslag vaak binnen enkele dagen.
Kosten en privacy
Een SOA-test bij de huisarts valt meestal onder je zorgverzekering. Houd wel rekening met het eigen risico. Je gegevens blijven altijd vertrouwelijk; de huisarts mag dit niet delen zonder jouw toestemming.
SOA-preventie en advies
Naast testen geeft de huisarts ook advies over veilige seks en preventie, zoals condoomgebruik, HPV-vaccinatie of PrEP-begeleiding (bij risico op hiv). Zo verklein je de kans op een SOA-infectie in de toekomst.
Voor patiënten én passanten
Ook als je geen vaste patiënt bent bij een praktijk kun je vaak terecht voor een SOA-test. Vraag gerust naar de mogelijkheden: je wordt altijd professioneel, discreet en zonder oordeel geholpen.
✅ Belangrijk: Wacht niet te lang met een SOA-test als je risico hebt gelopen. Vroege opsporing en behandeling voorkomt complicaties, zoals onvruchtbaarheid of ernstige infecties.
Het humaan papillomavirus (HPV) is een veelvoorkomend virus dat via seksueel contact wordt overgedragen. Vaak merk je er niets van, maar sommige typen – de zogeheten hoog-risico HPV – kunnen op lange termijn leiden tot ernstige ziekten, zoals baarmoederhalskanker, keelkanker of anuskanker. Andere typen veroorzaken genitale wratten.
Waarom vaccineren tegen HPV?
De HPV-vaccinatie biedt bescherming tegen de meest voorkomende typen van dit virus. Door je te laten vaccineren verklein je de kans op HPV-infecties én op de ontwikkeling van HPV-gerelateerde ziekten in de toekomst. Het vaccin is veilig, effectief en wordt wereldwijd aanbevolen.
Voor wie is de vaccinatie bedoeld?
- Jongeren krijgen de vaccinatie aangeboden via het Rijksvaccinatieprogramma (meestal rond de leeftijd van 10-15 jaar).
- Ook volwassenen tot 27 jaar kunnen zich nog laten vaccineren.
- Voor wie extra risico loopt, zoals mensen met een verminderde afweer of mannen die seks hebben met mannen, kan vaccinatie eveneens zinvol zijn.
Hoe verloopt de vaccinatie?
De prik wordt in de bovenarm gegeven. Afhankelijk van je leeftijd zijn twee of drie doses nodig voor een goede bescherming.
Bescherming voor je toekomst
Door de HPV-vaccinatie bescherm je niet alleen jezelf, maar ook je partner(s). Het is een investering in je gezondheid op lange termijn en een belangrijke stap in HPV-preventie.
✅ Tip: Vraag je huisarts of je nog in aanmerking komt voor de vaccinatie. Ook als je ouder bent dan de standaardleeftijd kan vaccinatie soms nog zinvol zijn.
Het kiezen van de juiste anticonceptie is heel persoonlijk. Wat voor de één ideaal is, past misschien minder goed bij een ander. Belangrijk is dat je een methode kiest die betrouwbaar is, bij je leefstijl past en waar jij je prettig bij voelt.
Welke mogelijkheden zijn er?
Er bestaan verschillende vormen van anticonceptie:
- Hormonale anticonceptie
- De pil
- De prikpil
- De vaginale ring
- Het hormoonspiraal
- Het anticonceptie-implantaat (staafje in de arm)
- Niet-hormonale anticonceptie
- Het koperspiraal
- Het condoom (beschermt ook tegen SOA’s)
- De natuurlijke methode (vruchtbare dagen tellen, minder betrouwbaar)
- Definitieve anticonceptie
- Sterilisatie van man of vrouw
Waar let je op bij de keuze?
- Betrouwbaarheid: hoe groot is de kans op een zwangerschap?
- Gezondheid en medische factoren: bijvoorbeeld roken, hoge bloeddruk of tromboserisico.
- Gemak: wil je dagelijks aan anticonceptie denken, of liever een methode die jaren werkt?
- Bijwerkingen: sommige methoden kunnen invloed hebben op stemming, menstruatie of huid.
- Bescherming tegen SOA’s: alleen condooms beschermen tegen seksueel overdraagbare aandoeningen.
Bespreek het met je huisarts
De huisarts kan je helpen een keuze te maken die past bij jouw gezondheid, situatie en wensen. Samen bekijk je welke methode de beste balans biedt tussen betrouwbaarheid, gebruiksgemak en bijwerkingen.
✅ Tip: Twijfel je nog? Maak een afspraak bij je huisarts om de opties te bespreken. Je hoeft de keuze niet alleen te maken, en vaak zijn er meer mogelijkheden dan je denkt.
PrEP (Pre-Expositie Profylaxe) is een preventieve behandeling met hiv-remmers die de kans op een HIV-infectie sterk vermindert. Het is vooral bedoeld voor mensen die een verhoogd risico lopen op hiv, bijvoorbeeld bij onbeschermd seksueel contact of wanneer een partner hiv-positief is.
Wat is PrEP?
PrEP bestaat uit tabletten die dagelijks of rondom seksueel contact worden ingenomen. Bij correct gebruik kan PrEP de kans op hiv met meer dan 90% verlagen. Het beschermt echter niet tegen andere SOA’s, daarom blijft regelmatig testen en condoomgebruik belangrijk.
Begeleiding door de huisarts
Goede medische begeleiding is essentieel bij PrEP-gebruik. De huisarts kan helpen met:
- Voorlichting over werking, betrouwbaarheid en bijwerkingen
- Bloedonderzoek vooraf en tijdens het gebruik (nierfunctie, hiv-test en andere SOA’s)
- Advies over dosering: dagelijks gebruik of “on demand” schema
- Nazorg en follow-up: regelmatige controles en preventieadvies
Voor wie is PrEP geschikt?
PrEP kan een optie zijn voor:
- Mannen die seks hebben met mannen en wisselende partners hebben
- Mensen met een partner die hiv-positief is
- Iedereen die door omstandigheden een verhoogd risico loopt op hiv
Effectief én veilig
Onder medische begeleiding is PrEP een veilige en zeer effectieve methode om hiv te voorkomen. In combinatie met regelmatig testen en andere preventiemaatregelen draagt het bij aan een gezonde seksualiteit en meer zekerheid.
✅ Belangrijk: Start nooit op eigen houtje met PrEP. Overleg altijd met je huisarts of een gespecialiseerde kliniek om veilig en verantwoord te beginnen.
FAQ’s
Seksuele gezondheid omvat meer dan de afwezigheid van ziekte. Het gaat om SOA-preventie en testen, anticonceptie advies, de HPV-vaccinatie, PrEP begeleiding, behandeling van seksuele klachten en aandacht voor intimiteit en relaties. Zo werk je aan lichamelijk, emotioneel en relationeel welzijn.
Een SOA-test is verstandig na onbeschermd contact, bij klachten of bij een nieuwe partner. Behoor je tot een risicogroep – zoals wisselende partners of mannen die seks hebben met mannen – dan wordt geadviseerd minstens één keer per jaar te testen. Omdat veel SOA’s geen klachten geven, helpt regelmatig testen om infecties tijdig op te sporen.
PrEP (Pre-Expositie Profylaxe) is een bewezen veilig en effectief middel om een HIV-infectie te voorkomen. Bij correct gebruik kan PrEP het risico op overdracht met meer dan 90% verlagen. Regelmatige medische controles en bloedtesten zijn belangrijk om veiligheid te garanderen en eventuele bijwerkingen vroegtijdig te signaleren.
De HPV-vaccinatie beschermt tegen het humaan papillomavirus (HPV), een veelvoorkomende infectie die kan leiden tot baarmoederhalskanker, keelkanker, anuskanker en genitale wratten. Door tijdige vaccinatie verklein je de kans op deze HPV-gerelateerde ziekten aanzienlijk. De vaccinatie is veilig en effectief, en wordt vaak al op jonge leeftijd aangeboden als onderdeel van een brede strategie voor HPV-preventie. Ook volwassenen kunnen nog baat hebben bij vaccinatie, zeker als zij risico lopen.
