Zelfzorg

ZELFZORG PROGRAMMA’s

ZELFZORG PROGRAMMA’s

Er zijn verschillende zelfzorg- en zelfmanagementprogramma’s die huisartsen kunnen aanbieden of aanbevelen, vooral bij chronische aandoeningen, levensstijlveranderingen, geestelijke gezondheid of lichte klachten. Hieronder een overzicht met voorbeelden, plus tips waar te zoeken.

Er zijn nog geen onderdelen toegevoegd aan dit zelfzorgprogramma.

Wat is zelfzorg / zelfmanagement?

Zelfzorg / zelfmanagement betekent dat patiënten meer regie nemen over hun eigen gezondheid en welzijn.

Denk aan:

  • klachten signaleren en ermee leren omgaan
  • veranderingen in leefstijl (voeding, beweging, slaap, stoppen met roken)
  • medicijngebruik begrijpen en goed toepassen
  • omgaan met chronische ziekten
  • mentale gezondheid ondersteunen bij mildere klachten

De huisarts speelt vaak een rol in het motiveren, voorlichten, verwijzen naar tools of programma’s, en soms in begeleidingsinterventies zelf.

Voorbeelden van programma’s / interventies

Hieronder per categorie (fysiek, mentaal, emotioneel, sociaal en spiritueel) een overzicht met doelen en thema’s die gebruikt kunnen worden als basis voor de daarbijhorende zelfzorgprogramma’s.

🟢 1. Fysieke Gezondheid

Doel: Het versterken, onderhouden en herstellen van het lichaam door gezonde leefstijlkeuzes.

Thema’s:

  • Beweging en inspanning: wandelen, spierversterking, balans- en evenwichtsoefeningen.
  • Voeding en gewicht: gezonde voeding, eetgewoonten, overgewicht, ondervoeding.
  • Slaap en herstel: slaaphygiëne, ontspanning voor het slapengaan, slaappatronen.
  • Preventieve zorg: bloeddrukcontrole, diabetespreventie, valpreventie, vaccinaties.
  • Lichaamsbewustzijn: houding, ademhaling, pijnherkenning, ergonomie.

🔵 2. Mentale Gezondheid

Doel: Versterken van denkvermogen, concentratie, stressbestendigheid en veerkracht.

Thema’s:

  • Stressmanagement: ontspanningsoefeningen, ademhaling, mindfulness.
  • Concentratie en aandacht: cognitieve training, planning, geheugenondersteuning.
  • Balans werk-privé: omgaan met overbelasting en prestatiedruk.
  • Digitale balans: omgaan met schermtijd en informatie-overload.
  • Mentale vitaliteit: betekenisvolle bezigheden, zelfreflectie, motivatie.

🟠 3. Emotionele Gezondheid

Doel: Het herkennen, begrijpen en reguleren van emoties om innerlijke stabiliteit te bevorderen.

Thema’s:

  • Emotieregulatie: herkennen van gevoelens, omgaan met boosheid, angst of verdriet.
  • Zelfvertrouwen en eigenwaarde: positieve zelfspraak, zelfbeeld versterken.
  • Omgaan met verlies: rouwverwerking, scheiding, veranderingen in gezondheid.
  • Zelfcompassie: mildheid voor jezelf, leren loslaten.
  • Grenzen aangeven: assertiviteit en persoonlijke ruimte.

🟣 4. Sociale Gezondheid

Doel: Het bevorderen van gezonde relaties en verbondenheid met anderen.

Thema’s:

  • Communicatie en relaties: luisteren, feedback geven, conflicthantering.
  • Eenzaamheid en verbinding: sociale participatie, vrijwilligerswerk, buurtactiviteiten.
  • Ondersteunende netwerken: mantelzorg, familie, vrienden, lotgenoten.
  • Samen bewegen of leren: groepsactiviteiten, wandelgroepen, kookworkshops.
  • Zorg voor anderen: empathie, wederkerigheid, balans tussen geven en ontvangen.

🟣 5. Spirituele Gezondheid

(Soms door elkaar gehaald met ‘emotioneel’, maar toch een aparte dimensie.)

Doel: Het vinden van betekenis, richting en zingeving in het leven.

Thema’s:

  • Zingeving en waarden: wat geeft jouw leven betekenis?
  • Levensfase en identiteit: ouder worden, levenskeuzes, persoonlijke groei.
  • Innerlijke rust: meditatie, natuurverbinding, stilte.
  • Dankbaarheid en perspectief: leren waarderen van het moment.
  • Ethische en morele reflectie: keuzes die in lijn zijn met eigen overtuigingen.

Rollen van de huisarts

Wat kan de huisarts doen in dit kader:

  • Signaleren van problemen en leefstijlfactoren. NHG
  • Kort advies geven en motiveren tot gedragsverandering. NHG
  • Verwijzen naar erkende interventies / programma’s (gemeente, paramedici, GGZ, eHealth, etc.) NHG+1
  • Eventueel zelf (of via praktijkorganisatie) programma’s aanbieden voor zelfmanagement of leefstijl als de middelen er zijn. Soms via praktijkondersteuner of POH. NHG+1

Waar te vinden / hoe te kiezen ?

Als je een passend zelfzorgprogramma zoekt:

  • Erkende interventies: Loket gezond leven (RIVM), gemeentelijke aanbiedingen, zorgverzekeraar, platformen van NHG/Nationaal Preventieakkoord.
  • Aanbieders in de regio: praktijkondersteuners, POH-GGZ / POH-S / leefstijlcoach, GGZ-instellingen.
  • Digitale oplossingen: eHealthplatforms, apps, online cursussen.
  • Overweeg wat praktisch is: hoeveel tijd heeft de patiënt, motivatie, toegang tot middelen, digitale vaardigheden.

Hoe de huisarts dit kan inzetten of aanbevelen

  • Verwijzen naar de LIJV.A modules voor patiënten met lichte klachten.
  • Gebruik van GGD-materialen voor leefstijladvies, zoals stoppen met roken, voeding, beweging etc.
  • Samenwerken met paramedici (fysiotherapeuten / oefentherapeuten) voor programma’s zoals AmSOS 2.0.
  • Online tools / apps inzetten als aanvulling op face-to-face consulten (bijvoorbeeld zelfmonitoring, digitale oefeningen).
  • Zelftesten / screenings aanbieden via GGD en huisartsenpraktijk (gezondheidschecks).

Vaak Gestelde Vragen (FAQ) met betrekking tot Zelfzorg

Zelfzorgprogramma’s zijn hulpmiddelen of trainingen waarmee u zelf actief aan uw gezondheid werkt, vaak naast de begeleiding van uw huisarts of praktijkondersteuner.
Denk aan leefstijlprogramma’s zoals stoppen-met-roken, digitale modules voor stress of slaapklachten, of begeleiding bij chronische aandoeningen.
Door zelf stappen te zetten krijgt u meer inzicht in uw gezondheid, meer regie en vaak sneller resultaat.

Uw huisarts adviseert welke programma’s het best aansluiten bij uw situatie. Veel van deze programma’s zijn laagdrempelig, soms digitaal, en kunnen kosten besparen door klachten te verminderen of ziektes te voorkomen.

Wij werken samen met verschillende erkende programma’s en lokale initiatieven in Amsterdam. Voor leefstijl en bewegen kunt u deelnemen aan de Gecombineerde Leefstijlinterventie (GLI). Voor stoppen met roken zijn er programma’s zoals Rookvrij & Fitter.
Patiënten met chronische ziekten zoals diabetes of COPD krijgen begeleiding via onze ketenzorgprogramma’s.
Ook bieden we eHealth-modules aan, bijvoorbeeld via Therapieland of Minddistrict, geschikt voor mentale klachten zoals stress of slaapproblemen.

Daarnaast kunt u hulpmiddelen gebruiken zoals de MijnEetmeter-app of thuismeters voor bloeddruk.

Samen kijken we welk programma het beste bij u past.

Aanmelden gaat meestal eenvoudig via uw huisarts of praktijkondersteuner. Tijdens een consult bespreken we uw klachten en kijken we welk programma geschikt is. Soms verwijzen wij direct door, bijvoorbeeld naar een leefstijlcoach of een digitaal platform. In andere gevallen krijgt u een inlogcode of instructie om zelf aan de slag te gaan. Voor sommige programma’s is vergoeding mogelijk via de zorgverzekeraar, vooral bij chronische aandoeningen of erkende leefstijlinterventies. Heeft u moeite met digitale toegang? Dan ondersteunen wij u in de praktijk of bieden we alternatieven. Vraag er gerust naar bij de balie of tijdens uw afspraak.

Ja, zeker. Veel zelfzorgprogramma’s zijn digitaal, maar wij houden rekening met verschillende vaardigheden. Als u moeite heeft met apps of websites, kunnen wij of onze assistentes u stap voor stap uitleg geven. Ook kan de praktijkondersteuner samen met u de eerste keer inloggen of een oefening doornemen. Voor sommige programma’s bestaan er papieren versies of groepsbijeenkomsten. Zo blijft zelfzorg voor iedereen toegankelijk. Aarzel niet om het aan te geven, zodat we een passende oplossing kunnen bieden. Zelfzorg werkt het best wanneer u zich er prettig en zeker bij voelt.

Uw privacy is bij ons altijd gewaarborgd. Zelfzorgprogramma’s die wij aanbevelen voldoen aan Nederlandse en Europese privacyregels (AVG). Dit betekent dat uw medische gegevens veilig worden opgeslagen en alleen toegankelijk zijn voor u en de zorgverleners die betrokken zijn bij uw behandeling. Bij digitale programma’s werken we met betrouwbare aanbieders die veiligheid en vertrouwelijkheid garanderen. U bepaalt altijd zelf welke gegevens u deelt. Als u vragen heeft over een specifiek programma of platform, kunnen wij uitleg geven over de manier waarop uw informatie wordt verwerkt en beschermd.

Uw gegevens zijn bij ons veilig.

Als u tijdens een zelfzorgprogramma merkt dat er nieuwe of verergerde klachten ontstaan, neem dan altijd contact met ons op. Zelfzorg is bedoeld als ondersteuning, niet als vervanging van medische zorg.
Wij beoordelen samen of de klachten passen binnen het programma of dat aanvullend onderzoek of behandeling nodig is.
Bij ernstige of acute klachten, zoals plotselinge pijn op de borst, ademnood of hoge koorts, belt u direct de praktijk of de huisartsenpost.

Uw veiligheid staat altijd voorop. Zelfzorg werkt het best in samenwerking met professionele begelei

De vergoeding verschilt per programma en per zorgverzekeraar. De Gecombineerde Leefstijlinterventie (GLI) wordt meestal volledig vergoed, mits u voldoet aan de voorwaarden (bijvoorbeeld BMI > 25 met gezondheidsrisico’s).

Stoppen-met-rokenbegeleiding wordt vaak jaarlijks vergoed vanuit de basisverzekering, zonder eigen risico.
Bij ketenzorgprogramma’s voor chronische ziekten zit begeleiding meestal al in uw reguliere zorgpakket.
Digitale eHealth-modules kunnen soms apart vergoed worden, maar vaak bieden wij ze gratis aan via de praktijk.

Vraag altijd bij uw zorgverzekeraar of bij ons team hoe het precies zit in uw situatie. We helpen u graag de mogelijkheden op een rij te zetten.

Home sweet Home